Η ατοπική δερματίτιδα, αλλιώς έκζεμα ή ατοπικό έκζεμα, αποτελεί μια πολύ συχνή χρόνια δερματοπάθεια με μεγάλη συχνότητα εμφάνισης στην παιδική ηλικία. Χαρακτηρίζεται από έντονο κνησμό και η πορεία της παρουσιάζει εξάρσεις και υφέσεις. Αποτελεί την πιο συχνή αιτία δερματίτιδας.
Παρουσιάζεται συνήθως σε άτομα με ατομικό ή οικογενειακό ιστορικό ατοπίας. Η ατοπική προδιάθεση προκαλείται από την πέρα του φυσιολογικού ανοσολογική αντίδραση του ανοσοποιητικού σε παράγοντες του περιβάλλοντος. Η ατοπία εμφανίζεται με τις εξείς τρεις μορφές:
Στα νεογνά το θετικό οικογενειακό ιστορικό ατοπίας μπορεί να μας βοηθήσει για να θέσουμε την διάγνωση της ατοπικής δερματίτιδας.
Η παθογένεση της ατοπικής δερματίτιδας είναι σύνθετη και αποτελείται από μια πολύπλοκη συνέργεια γενετικών και περιβαλλοντικών παραγόντων. Γνωρίζουμε ότι η νόσος ξεκινά με τη διαταραχή της φυσιολογικής λειτουργίας του επιδερμιδικού φραγμού. Ως επακόλουθο αυξάνεται η διαπερατότητα του δέρματος, διαταράσσονται οι αντιμικροβιακοί του αμυντικοί μηχανισμοί και επηρεάζεται η ικανότητά του να ανταποκρίνεται αποτελεσματικά στην ερεθιστική δράση διαφόρων ετερόκλητων παραγόντων όπως των καθαριστικών σαπουνιών και άλλων τοπικών ερεθιστικών ουσιών, των ακραίων καιρικών συνθηκών και θερμοκρασίας , οδηγώντας στην εμφάνιση των χαρακτηριστικά βλαβών της ατοπικής δερματίτιδας.
Είναι γνωστό ότι σε ένα ικανό ποσοστό ατόμων που πάσχουν από ατοπική δερματίτιδα εμφανίζονται αυξημένα επίπεδα IgE αντισωμάτων και ηωσινοφίλων, των δεικτών δηλαδή που συνοδεύουν τις αλλεργικές αντιδράσεις.
Οι συχνές επιμολύνσεις των βλαβών από στελέχη σταφυλοκόκκου μπορεί να κάνει τον έλεγχο της νόσου ιδιαίτερα δύσκολο.
Οι κλινικές εκδηλώσεις της ατοπικής δερματίτιδας διαφέρουν αρκετά από ασθενή σε ασθενή. Στις εξάρσεις της νόσου οι περισσότεροι ασθενείς προσέρχονται με φλεγμονώδεις ερυθηματώδεις δερματικές βλάβες που κάποιες φορές φέρουν μικρές ‘’φουσκάλες’’ με υγρό ή είναι ορορροούσες. Ο κνησμός είναι έντονος . Ο ασθενής να τραυματίζει τις βλάβες προσπαθώντας να ανακουφιστεί από το ενοχλητικό αίσθημα του κνησμού με αποτέλεσμα να προσέρχεται στον δερματολόγο με βλάβες που έχουν παραποιηθεί.
Το δέρμα του ασθενούς με έκζεμα είναι γενικά ξηρό, αλλά η εικόνα μπορεί να διαφέρει ανάλογα με την ηλικία του ασθενούς, τις θεραπευτικές ή ενυδατικές κρέμες που μπορεί να έχει εφαρμόσει, την ύπαρξη λοίμωξης ή κάποιας άλλης δερματοπάθειας.
Στα νεογνά εμφανίζεται συχνά γενικευμένο έκζεμα με εκδορές από τα κοφτερά νύχια του νεογέννητου. Χαρακτηριστική θέση εμφάνισης είναι οι παρειές.
Καθώς μεγαλώνει το παιδί και μέχρι να πάει σχολείο οι βλάβες της ατοπικής δερματίτιδας περιορίζονται και εμφανίζονται κυρίως στις εξωτερικές επιφάνειες των αρθρώσεων των άνω και κάτω άκρων. Ο έντονος και συνεχόμενος τραυματισμός από το ξύσιμο προκαλεί πάχυνση του δέρματος με έντονη ξηρότητα (λειχηνοποίηση).
Στην σχολική ηλικία το έκζεμα αναπτύσσεται κυρίως στις καμπτικές επιφάνειες των άκρων με χαρακτηριστική εμφάνιση στην οπίσθια επιφάνεια των γονάτων και την πρόσθια επιφάνεια των αγκώνων. Οι περιοφθαλμικές χώρες, οι περιοχές γύρω από τα αυτιά, ο λαιμός, ο αυχένας και το τριχωτό της κεφαλής είναι οι επόμενες κατά σειρά σε συχνότητα εντόπισης.
Η ατοπική δερματίτιδα συνήθως υποχωρεί με την ενηλικίωση του ασθενούς. Όταν όμως επιμένει η κλινική της εικόνα μπορεί να διαφέρει σημαντικά από ασθενή σε ασθενή. Οι βλάβες εμφανίζονται πιο διάχυτα αλλά το δέρμα είναι γενικά πολύ πιο ξηρό και με εντονότερη λειχηνοποίηση από ότι σε μικρότερες ηλικίες.Τα χέρια, τα βλέφαρα και οι καμπτικές επιφάνειες είναι οι συχνότερες εντοπίσεις του εκζέματος στους ενήλικες.
Η θεραπεία της ατοπικής δερματίτιδας αποτελει μια πρόκληση τόσο για τον ασθενή όσο και για τον θεράποντα δερματολόγο. Η χρόνια πορεία της νόσου με τις εξάρσεις και τις υφέσεις, η δύσκολη συμμόρφωση του ασθενούς με την εφαρμογή των τοπικών θεραπειών και η αλλαγή της καθημερινότητας ώστε να εξαλειφθούν οι εκλυτικοί παράγοντες είναι τα βασικά σημεία που ο δερματολόγος οφείλει να εξηγήσει και να αναλύσει στον ασθενή και το οικογενειακό του περιβάλλον.
Οι θεραπευτικές δυνατότητες ωστόσο σήμερα επιτρέπουν στον δερματολόγο να σχεδιάσει ένα εξατομικευμένο πλάνο θεραπείας για τον κάθε ασθενή ανάλογα με τις ανάγκες του.
Εξετάζουμε το αίτημά σας άμεσα και ερχόμαστε σε επικοινωνία μαζί σας.
ΕΠΙΚΟΙΝΩΝΗΣΤΕ ΤΩΡΑ